Interaksi Sosial Masyarakat Multikultural Madinah Perspektif Kajian Hadis

Interaksi Sosial Masyarakat Multikultural Madinah Perspektif Kajian Hadis

Main Article Content

Ali Mohtarom
Syaifullah
Keywords: Hadith, Social Interaction, Multicultur Society.

This qualitative research analyzes the social conditions of the Madinah community during Prophet Muhammad's era and the hadiths governing their social interactions. It highlights Madinah's socio-political environment marked by conflict, mainly between the Aus and Khazraj tribes. Prophet Muhammad addressed this by drafting the Constitution of Madinah, a foundation of multiculturalism. His role as head of state laid the groundwork for multicultural education, emphasizing Islamic values like justice, egalitarianism, and peace through rahmatan lil alamin theology. His exemplary conduct promoted tolerance. Additionally, his hadiths regulated social conduct, promoting inclusivity in multicultural society through greetings, handling the deceased, family ties, prayers, and converting Jews to Islam. They also prohibited killing women, children, laborers, and harming non-Muslims, further fostering a harmonious multicultural environment. 

Abdurrahman, Landy T. “Madinah Era Nabi Muhammad Saw Perspektif Kajian Hadis.” Jurnal Panangkaran 5, no. 1 (2021): 108–28.
Al-Asqalani, Al-Imam Al-Hafidz Ibnu Hajar. Fathul Baari Syarah Shahih al-Bukhari (1418 H). Jakarta: Maktabah Darussalam, 1997.
Al-Buthy, Said Ramadhan. Fiqih Sirah: Hikmah Tersirat dalam Lintas Sejarah Hidup Rasulullah Shallallahu ‘alaihi wasallam, Terjemahan Fuad Syaifudin Nur, dari Fiqh as-Sirah An-Nabawiyyah ma’a Mujaz Litarikh al-Khalifah ar-Rasyidah. Jakarta: Penerbit Hikmah, 2010.
Amin, Ahmad. Fajrul Islam. Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyyah, 1975.
Anas, Ahmad, dan Hendri Hermawan Adinugraha. “Dakwah Nabi Muhammad terhadap Masyarakat Madinah Perspektif Komunikasi Antarbudaya.” Ilmu Dakwah: Academic Journal for Homiletic Studies 11, no. 1 (2017): 53–72. https://doi.org/10.15575/idajhs.v11i1.1356.
Armstrong, K. Muhammad: A Biografi of The Prophet, di terjemahkan oleh Sirikit Syah, Muhammad Sang Nabi, Sebuah Biografi Kritis. Surabaya: Risalah Gusti, 2002.
Bhikhu Parekh. Rethinking Multiculturalism: Cultural Diversity and Political Theory. Cambridge: Harvard University Press, 2002.
Elkarimah, Mia Fitirah. “Masyarakat Madani; Pluralitas Dalam Isyarat Al-Qur’an.” Edukasi 04, no. 02 (2016): 386–402.
Hasyim, Husaini A. Madjid. Syarah Riyadush Shalihin 3. Surabaya: Bina Ilmu Offset, 2005.
Hazm, Abi Muhammad Ali bin Ahmad bin Sa’id bin. Al-Mahalli. Lebanon: Dar al-Fikri, n.d.
Junadi, Yudi. Relasi Negara & Agama: Redefinisi Diskursus Konstitusionalisme di Indonesia. Cianjur: The Institute for Migrant Right Press, 2012.
Khidri, Muhammad. “Kepemimpinan Perspektif Hadis.” Jurnal Rihlah 5, no. 2 (2017): 32–80.
Mubarakfuri, Shafiyyur Rahman. Sejarah Hidup dan Perjuangan Rasulullah Shallallahu ‘alaihi wasallam, Terjemahan Abdullah Haidir dari Ar-Rahiqul Makhtum: Bahtsun fi as-Sirah an-Nabawiyyah ala Shahibi Afdhali Shalati wa as-Salam. Riyadh: Kantor Dakwah dan Bimbingan bagi Pendatang Al-Sulay, 2005.
Musa, Ali Masykur. Membumikan Islam Nusantara: Respons Islam Terhadap Isu-Isu Aktual. Jakarta: Serambi, 2014.
Qardhawi, Yusuf. Halal Haram dalam Islam. Surakarta. Era Intermedia, 2003.
Rusyd, Abū al-Walīd Muḥammad Ibn Aḥmad; Ibn. Terjemah Bidayatul Mujtahid Jilid 2. Semarang: Asy-Syifa, 1990.
Sanaky, Hujair AH. Paradigma Pendidikan Islam: Membangun Masyarakat Madani Indonesia. Yogyakarta: Safiria Insania Press, 2003.
Sidiq, Khoirussalim; Umar. Menuju Keshalehan Sosial: Materi Tentang Hadis-Hadis Sosial Kemasyarakatan. Ponorogo: CV. Nata Karya, 2021.
Sugiyono. Metode Penelitian Kuantitatif Kualitatif dan R&B. Bandung: Alfabeta, 2012.
Sukardja, Ahmad. Piagam Madinah dan Undang-Undang Dasar 1945: Kajian Perbandingan tentang Dasar Hidup Bersama dalam Masyarakat Yang Majemuk. Jakarta: UI-Press, 2010.
Yatim, Badri. Sejarah Peradaban Islam: Dirasat Islamiyah II. Jakarta: Rajawali Press, 2004.
Ali Mohtarom, & Syaifullah. (2025). Interaksi Sosial Masyarakat Multikultural Madinah Perspektif Kajian Hadis. Jurnal Mu’allim, 7(1), 23-34. https://doi.org/10.35891/muallim.v7i1.5034